Ceviz ağacı hakkında kısa bilgiler
Aralık 18, 2021Ceviz ağacı kesmek neden yasak? Ceviz yaprağı zehirli midir? Ceviz ağacı nasıl bir ağaçtır? Ceviz ağacının ömrü ne kadardır? Cevizin özellikleri nelerdir? Ceviz ağacı ne işe yarar? Ceviz ağacının altında neden yatılmaz? Ceviz ağacı nerelerde yetişir? Ceviz ağaçı hakkında kısa bilgiler vereceğiz. Ceviz ağaçlarından enasıl gelir elde edilir ve Türkiye dahi dünya’da ceviz ağacının önemi nedir?
Ceviz Ağacı Nasıl Bir Ağaçtır?
Ceviz ağacı (Juglans spp.) Juglandaceae (Cevizgiller) familyasının Juglans regia L. türünün kurutulmuş yaprakları, meyveleri ve odunu kullanılmaktadır. Ülkemizde yabani olarak yetiştiği gibi kültür yoluyla da yetiştirilmektedir.
Ceviz ağacından neler yapılır?
Yapraklarının bileşiminde, tanen, uçucu yağ ve acı lezzetli boyar madde (Juglon) bulunmaktadır. Çok kullanılan bir halk ilacıdır. İştah açıcı, kabız, kan şekerini düşürücü, kuvvet verici etkileri vardır. Deri hastalıklarında antiseptik olarak haricen kullanılır. Ceviz yaprağı veya taze meyvenin üzerindeki yeşil kabuk ile; yün, pamuk veya ipek iplikler kahve rengine boyanır. Anadolu cevizlerinin %70 civarında yağ taşıdığı tespit edilmiştir. Ceviz yağı tedavide müshil ve safra artırıcı olarak, ceviz meyvesi şeker hastalarına gıda olarak verilmektedir.
Ceviz ağacı nasıl yetiştirilir?
Bağ-bahçe ürünlerinin üretim, tüketim ve ticareti yönünden önemli ülkeler arasında yer alan Türkiye, köklü bir meyvecilik kültürüne sahip olup birçok meyve türünde olduğu gibi cevizin de yetiştirilebildiği uygun ekolojilere sahiptir. Ülkemiz dünya ceviz üretiminde Amerika ve Çin’den sonra üçüncü sıradadır. Türkiye’de ağaç başına ceviz verimi 35 kg civarındadır. Aşılı ceviz fidanları ile bahçe tesis edildiğinde verimde aşısızlara göre % 55 oranında artış sağlanabilir.
Ceviz ağacı hangi iklimlerde iyi yetişir?
Ceviz ağacının en önemli niteliklerinden birisi, değişik iklimlere kolayca uyum sağlamasıdır. Ceviz ağacının soğuklama ihtiyacı 800 ile 1800 saat olup, deniz seviyesinden 1700 metre yükseklikteki alanlara kadar yayılış gösterir. Aşırı yaz sıcaklarında yeşil kabukta, yapraklarda yanmalar ve meyvelerde büzülmeler olur. İlkbaharda geç olan don olan bölgelerde cevizin verimi düşebilir. Çeşitlerin iklim gereksinimleri iyi saptanmalı ve özellikle ilkbahar geç donları yönünden risk olmamalıdır. Çünkü geç ilkbahar donları; tomurcukların kabarma zamanında daha fazla zarar yapar. İlkbahar geç donlarının zararı yanında sonbahar geç don zararları da ceviz yetiştiriciliğini sınırlayan faktörler arasında sayılabilir. Çok geç yapraklanan ceviz çeşitlerinde vejetasyon süresi kısa olduğu için, olgunlaşamayan sürgünlerin erken sonbahar donlarından zararlandığı da önemli bir gerçektir.
Ceviz ağacının sevdiği toprak türleri nelerdir?
Toprak İsteği Ceviz ağaçları toprak bakımından seçici olmamakla beraber, taban suyu seviyesi 2.5 ile 3.0 metreden yukarı olmayan, su tutmayan, nemliliğini muhafaza eden derin topraklarda iyi gelişir. Su tutan killi topraklarda ve durgun sulu yerlerde gelişemez. Ceviz ağacı kökleri kazık köklü olup, derine uzadıklarından alt kısımları rutubetli olan, derin ve yumuşak topraklar yetiştiricilik için daha uygundur. Fazla nem ve durgun sular kökler için gerekli oksijenin alınmasını engeller, bu nedenle kök gelişimi yavaşlar ve ağacın gelişmesi durur. Yaprak damar araları açık yeşil, damarlar ise kahverengi bir renk alır, sürgün uçlarında kurumalar görülür. Verimli topraklarda veya gübreleme, sulama gibi kültürel tedbirlerle verimliliği artırılan topraklara dikildiğinde, cevizlerde gelişmenin hızlandığı ve meyve veriminin arttığı görülür. Ceviz ağaçları yazları bol güneşli, kışları ılıman geçen, soğuk rüzgarlardan korunmuş vadilere daha çok uyum sağlamışsa da, soğuklama ihtiyacı, uyanma ve kış dinlenme periyotları dikkate alınarak bahçe kurulduğunda, kışı sert geçen yerlerde de yetiştiği görülmektedir.
Ceviz fidanı dikerken nelere dikkat etmeliyiz?
Verimli bir ceviz ağacı yetiştirmenin yolları nedir? Verimli ve kaliteli ceviz çeşit seçiminde göz önünde bulundurulması gereken en önemli özellikler; döllenme biyolojileri, yapraklanma zamanları, vejetasyon süreleri, özellikle soğuğa ve kurağa karşı dayanıklı olması, ağaç tacının düzgün gelişmesi, üstün verimli ve kaliteli meyveler oluşturması, meyvelerinin ince kabuklu ve iç kısmının kabuktan kolay ayrılması, meyve ağırlığının en az 10 gram, iç randımanın ise % 50’nin üzerinde olması, her yıl meyve vermesi, hastalık ve zararlılara karşı dayanıklı olmasıdır. Bu özelliklerden çoğunu taşıyan ceviz çeşitlerinden aşı kalemi alınarak, yabani ceviz çöğürleri aşılanmalıdır.
Ceviz Tohumları Nasıl Ekilir?
Ceviz tohumların dikiminde iki noktaya dikkat etmek gerekmektedir:
- Tohum dikilecek derinlik
- Tohum dikim şekli
En ideal dikim derinliği 5-10 cm. arasında, en ideal dikim şekli ise , yanak kısımları yanlara, yapışma yeri (damar
kısmı) toprağa gelecek şekilde dizilerek ekilmesidir. Kumlu topraklarda derin, killi ve ağır topraklarda yüzeysel dikim
uygulanır.
Cevizlerde Uygulanan Aşı Metotları
Meyve ağaçlarının çoğaltılması ve geliştirilmesi için kullanılan metotlardan biri de aşıdır. Gerek çöğürün ve gerek
aşı kaleminin kabuk kalınlığının aynı olması, yani aynı yılın sürgünü olması, aşı tutma oranını artırır ve aynı yılda aşı
yapılabilir.
Ceviz fidanında kullanılan aşı yöntemleri ise;
- Yama Göz Aşısı,
- Omega Aşısı,
- Dilcikli Aşı,
- Yarma Kalem Aşısı,